Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường

Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường gồm 26 bài viết ghi lại trải nghiệm và quan sát của nhà nghiên cứu – nhà khuyến đọc Nguyễn Quốc Vương trong tám năm sống, học tập và làm việc tại Nhật Bản. Anh chọn một lăng kính rất đời thường – nhà ga, đường sá, rừng trong phố, trường mầm non, cách ứng xử của người dân, văn hóa lao động…– để lý giải điều cốt lõi làm nên một nước Nhật “thần kỳ” sau chiến bại: Sự thay đổi đến từ những việc nhỏ nhưng được duy trì với tinh thần trách nhiệm cao.

Những câu chuyện rất bình thường ở Nhật Bản – nhà ga mở chỉ để phục vụ một nữ sinh, cửa hàng trưởng quỳ xin lỗi khách, nghệ sĩ bước vào nghị trường, hay sự điềm tĩnh khi đối diện thảm họa – không phải điều phi thường, mà là nền nếp văn hóa đã thấm vào cách người Nhật nhìn nhận bổn phận và danh dự. Họ không thích nói về “anh hùng”, bởi làm tròn công việc bình thường của mình đã là giá trị được tôn trọng.

Sách cũng chỉ ra tinh thần “tự nhiệm” – mỗi người chủ động gánh trách nhiệm của mình thay vì chờ đợi người khác hay hệ thống. Từ nông dân, tài xế, giáo viên cho đến nghệ sĩ, ai cũng coi trọng tính chuyên nghiệp và phẩm giá trong lao động, qua đó tạo nên nền tảng của một xã hội văn minh.

Có bạn đọc nhận xét cuốn sách này giúp “xóa bớt những ảo tưởng” về Nhật Bản, đồng thời khiến người đọc trân trọng hơn cách người Nhật sống hòa hợp với thiên nhiên và giữ gìn trật tự xã hội. Đây không phải cuốn sách hồng Nhật Bản; mà là những điều tác giả quan sát được từ đời sống hằng ngày, từ đó mở ra câu hỏi cho người Việt: Điều gì khiến một xã hội trở nên tốt đẹp – những thành tích lớn, hay những con người bình thường làm tốt những việc bình thường?