Chiến lược gia

Cuốn sách Chiến lược gia (xuất bản năm 2012, dịch sang tiếng Việt năm 2024) được viết bởi giáo sư Cynthia A. Montgomery – người có hơn 30 năm giảng dạy về chiến lược kinh doanh, trong đó hơn 20 năm tại Harvard Business School. Trong sách, bà chia sẻ các bài học về chiến lược kinh doanh mà bà đúc kết từ kinh nghiệm thực tế tiếp xúc với các lãnh đạo doanh nghiệp, nhấn mạnh vai trò của nhà chiến lược (chiến lược gia) và những đòi hỏi quan trọng đối với người gánh vác trọng trách này. Montgomery cũng khẳng định đây không phải cuốn “dạy chiến lược” mà là cuốn sách truyền cảm hứng để các lãnh đạo doanh nghiệp trở thành nhà chiến lược thực thụ, có ảnh hưởng sâu sắc tới vận mệnh của tổ chức.

Giáo sư Montgomery phân tích các câu chuyện điển hình của các doanh nghiệp đã thất bại hoặc thành công về chiến lược (Masco, IKEA, Gucci, Brighton Collectibles, Aguiluz, Apple…) mà bà cùng các học viên – những lãnh đạo doanh nghiệp tham gia khoá Advanced Management Program tại Harvard – đã nghiên cứu. Các câu hỏi quan trọng liên quan tới chiến lược: Công ty bạn có quan trọng không – nếu nó đóng cửa ngày mai thì thế giới thiếu đi thứ gì? Bạn có phải là một chiến lược gia mà doanh nghiệp của bạn cần không? Bạn có đang lầm tưởng về “khả năng siêu quản lý” của chính mình – quá tự tin và nghĩ mình có năng lực cao để có thể tạo ra thành công trong hầu hết mọi lĩnh vực? Công ty bạn có sứ mệnh, mục đích không? Với mỗi câu hỏi này, tác giả phân tích sâu ở các ví dụ cụ thể ở các doanh nghiệp.

Chương 6 hướng dẫn việc chủ động lên chiến lược cho lãnh đạo doanh nghiệp, bắt đầu bằng việc xác định mục tiêu của công ty. Lãnh đạo doanh nghiệp thường bắt đầu không đúng cách, không suy nghĩ kỹ về sứ mệnh hoặc không sâu sát về quá trình thực thi để kiểm định xem các hoạt động của doanh nghiệp có đi đúng hướng mà họ mong muốn hay không. Một việc vô cùng quan trọng là viết ra một chiến lược cụ thể. Montgomery nhấn mạnh đây chính là quá trình hệ thống hoá suy nghĩ của các lãnh đạo, khiến họ phải tự xem lại toàn bộ công việc của mình. Nó còn giúp các lãnh đạo sẽ phải tăng cường giao tiếp và truyền tải thông tin tới các bộ phận trong doanh nghiệp – điều mà bà cảnh báo “nhiều công ty không bao giờ thực hiện điều này”.

Montgomery cũng hướng dẫn cách dùng “bánh xe chiến lược” (strategy wheel) để hình dung và ghi chép lại cách một hệ thống tạo giá trị hỗ trợ cho mục tiêu của doanh nghiệp. Bao quanh mục tiêu nằm ở giữa bánh xe là các yếu tố: Nghiên cứu và phát triển; Tài chính; Sản phẩm và thị trường mục tiêu; Tiếp thị và dịch vụ; Bán hàng và phân phối; Sản xuất; Mua hàng; Nhân sự; Hệ thống thông tin. Bánh xe chiến lược giúp hình dung con đường đi tới thành công – chính là các hoạt động và nguồn lực xoay quanh mục tiêu (lý do tồn tại của doanh nghiệp).

Một điểm khác biệt của cuốn sách này là tác giả có bổ sung một phần “Gợi ý đọc thêm từ tác giả”, trong đó liệt kê các cuốn sách hoặc tài liệu theo bà nên tìm đọc để hiểu thêm về các ý tưởng và các công ty được thảo luận trong sách. Phần này có nhiều giá trị cho các độc giả muốn đào sâu thêm các chủ đề liên quan.

Cuốn sách này giúp các lãnh đạo doanh nghiệp tự soi lại mình: Tôi có thật sự hiểu đúng về chiến lược và đang thực hiện nó đúng cách hay không?